Tatilde çocukları dijital oyun bağımlılığından kurtaracak öneriler

Tatilde çocukları dijital oyun bağımlılığından kurtaracak öneriler

Tatil süreci ile başlayan ve çocuklar için bir fırsat gibi algılanan, fakat doğru kullanılmadığında çocuklarda farklı ve yanlış davranış eğilimlerini beraberinde getirecek olan bir durumla karşı karşıyayız. Özellikle çocuklarda sağlıksız dijital nesne kullanımı giderek yaygınlaşıyor. Bu durumun birçok sebebi olmakla beraber; çocukların ruhsal yönden içinde bulundukları durum, aile yaşantısı, mekansal sınırlılar, dijital mecraların içerik sunumu ve cazibeli oluşu gibi nedenleri sıralamak mümkün. Çocukların içinde bulunduğumuz tarihsel zaman itibari ile dijitaliz çağını ruhunun en ince derinliklerine kadar hissederek yaşıyor olmaları onların amana bir tabirle haşlanmış kurbağa misali haşlandıklarının bile farkına varmadan fizyolojik, psikolojik, kültürel, biyolojik ve bilişsel anlamda tükenişlerinin kapısını aralıyor. Yukarıda saydığımız durumlar ailelerin de bu alana dönük bakış acıları ve çelişkileri ile de örtüştüğünde daha da içinden çıkılmaz bir hal alıyor. Dolayısıyla ailelerin çocuklarına dijital nesne kullanımına ilişkin veya içerik analizine dönük yetkin ve yeterli yönlendirme yapamaması durumu çocukların bu alanda kendilerini savunmasız ve yalnız hissetmelerine sebebiyet veriyor. Söz konusu bu durum bilinçsiz ve çaresizlik eşliğinde dijital nesnelerin esaretine maruz kalan bir kişilik ve karaktere dönüşüyor. Ailelerin çocuklarını yönlendirme ve hayata hazır bir şekilde doğru kanalları kullanarak yönlendirmeleri bu çocukların gerçekçi yaşam deneyimleri ile mümkün olacak. Dijital dünya artık hayatımızın bir gerçeği. Bu nedenle ister yaz tatilinde olsun, isterse eğitim öğretim döneminde olsun, bu nesneleri doğru kullanmak, amacına uygun ve gerekli ergonomik kullanım becerilerini sergilememiz hayati önem taşıyor. Bu bağlamda dijital çağın getirmiş olduğu sorumluluk ve dijital okuryazarlık bilinci ile hareket etmenin zorunluluğuyla karşı karşıyayız.

DİJİTAL NESNELERİ BAKICILIK ARACI OLARAK KULLANMAYIN

dönük planlı etkinliklere yönelmesi gelecekte onları fırsatlara dönüştürücü, buluşmaları da beraberinde getirir. Örneğin, herhangi bir müzik aleti çalma, resim yapma, yüzme, el becerileri, anı ve deneme yazma vb.

EĞLENCELİ VE EĞİTİCİ İÇERİKLERLE BULUŞTURALIM

Tüm bunlarla beraber ailelerimize daha pratik anlamda şu önerileri tatil boyunca sürdürmelerini tavsiye ederiz:

1. Çocuklarımıza ve aile içerisinde günlük, haftalık ve aylık hedefler belirleyelim.

2. Çocuğun dijital yaşam becerilerini tehdit eden risk alanı ve içerikleri ile ilgili bir analiz yapalım.

3. Hedeflediğimiz hedeflere dönüp önceliklerimizi belirleyerek belirli bir sıralama yapalım.

4. Elemiş olduğumuz hedeflerimize ilişkin stratejiler oluşturarak gerekli dijital yaşam biçimine dönük sınırlandırmalar yapalım.

5. Aksiyon planı oluşturarak hem kendimizin hem de çocuklarımızın hangi adımları, nerede ve nasıl atacağına dair psikolojik sözleşme hazırlayalım.

6. Tüm bu planlamalarınızı tekrar gözden geçirerek, gerekli izleme ve değerlendirme yaparak başarılı olunan alanları belirleyelim ve bu alanlarda karşımıza çıkacak her türlü güçlük ya da kolaylıkları fırsata dönüştürerek üst düzey kazanımları hedefleyelim.

7. Hedeflerimize ulaşmak için gerekli destek ve motivasyon sağlayıcı araç ve gereçleri ergonomik ve doğru kullanımı ile daha efektif oluşturucu şekle dönüştürelim.

8. Çocuklarımız da süre konusunda anlaşma yapalım.

9. Özellikle dijital nesneleri evin ortak kullanım alanında bulundurmaya çalışalım.

10. Şayet dijital ile temas gerekli ve ihtiyaç ise eğlenceli ve eğitici içeriklerle çocuklarımızı buluşturalım.

11. Doğa ortamında zaman geçirmeyi ailenin geleneksel bir kültürü haline getirelim.

12. Çocuğumuzun sosyal ilişkilerini güçlendirmek ve geliştirmek için aile ve yetişkinler olarak doğru rol model olalım ve çocuğumuzun bu becerisini destekleyici psikolojik iklim yaratalım.

13. Çocuğumuzla ilgili dijital temas alışkanlığı konusunda herhangi bir sıkıntı olması durumunda profesyonel destek alma konusunda hiçbir tereddüt yaşamayalım.

14. Sağlıklı alışkanlıklar edinmesi için çocuklarımızın dijital nesneleri gün içerisinde belirli saatler aralığında kullanımı yönünde teşvik edelim.

15. En önemlisi gündelik hayatımıza daha efektif, daha verimli hale getirerek önce kendi alışkanlıklarımızı düzenleyelim ve bu yönde çocuklarımıza doğru ve gerçekçi rol model olalım.

16. Ve son olarak çocuklarımızın her istediğini istedikleri anda gerçekleştirmeyelim. Çocuklarımızın sıkılmasına, yaşam sorunlarına karşı kendi başına mücadele etmesi ve çözüm üretebilmesi için zaman ve fırsatlar verelim.

Prof. Dr. Tuncay Dilci